Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013

Ισοκράτης

Υπάρχει ένα γνωμικό που έτυχε να δω εντός αστυνομικού τμήματος (χωρίς να εννοώ τίποτα), που επίσης, τον Δεκέμβριο του 2008, την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου δημοσιεύτηκε απο τον Ελεύθερο Τύπο (εξώφυλλο), έχει βρεθεί σε ορθόδοξο χριστιανικό blog, (καλά στο τμήμα, καλά σε εφημερίδα, καλά στο ίντερνετ γενικότερα, μα που στο καλό κολλάει ο Ισοκράτης στον χριστιανισμό;) και γενικά είναι "διάσημο" γνωμικό και αποδίδεται στον Ισοκράτη: 

«Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται, διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία».

Θεωρητικά είναι από τον Αρεοπαγιτικό, μια "παιδική σούμα" αν θέλετε των παραγράφων 18-22. Ακολουθεί το κείμενο στα νέα ελληνικά: (Υπάρχουν διάφορες αποδόσεις, διάλεξα αυτήν που μου έδινε την δυνατότητα του copy-paste. ;)
18. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να επαινούμε ή να ευνοούμε αυτό το πολίτευμα που έγινε αιτία τόσων και τόσων συμφορών ως τώρα και που ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να πηγαίνει προς το χειρότερο; Και γιατί τάχα δεν πρέπει να φοβούμεθα ότι με τον κατήφορο που επήρε θα καταντήσουμε στα τελευταία σε κατάσταση περισσότερο άθλια από την εποχή εκείνη; 19. Και για να δώσετε την προτίμησή σας και την κρίση σας για το θέμα που συζητούμε, όχι αφού ακούσετε περιληπτικά γι' αυτό, αλλ' αφού το κατανοήσετε βαθιά, είναι ανάγκη σεις από το ένα μέρος να συγκεντρώσετε όλη σας την προσοχή σ' αυτά που εγώ αναπτύσσω, κι' εγώ από το άλλο να προσπαθήσω να τελειώσω την ανάπτυξη του θέματος αυτού με κάθε δυνατή συντομία.
20. Εκείνοι λοιπόν που είχαν τη διοίκηση της πολιτείας κατά την παλαιότερη εποχή, εγκατέστησαν πολίτευμα που δεν είχε μόνον όνομα προσφιλέστατο σ' όλους και γλυκύτατο, ενώ στην πραγματικότητα δεν έδινε την εντύπωση αυτή στους πολιτευομένους και δεν προετοίμαζε τους πολίτας ώστε να θεωρούν την ακολασία δημοκρατία, την παρανομία ελευθερία, την αθυροστομία ισότητα δικαιωμάτων, ούτε τέλος την εξουσία να κάνουν όλα αυτά ευδαιμονία, αλλά πολίτευμα που παρέδιδε στο μίσος και στην τιμωρία τους ανθρώπους αυτού του είδους και που κατώρθωσε με τον τρόπο αυτό να κάμη όλους τους πολίτας καλύτερους και φρονιμώτερους.
21. Εξαιρετική μάλιστα συμβολή για την καλή διοίκηση της πολιτείας παρείχε το γεγονός ότι, επειδή υπάρχει η δοξασία ότι υπάρχουν δύο είδη ισότητος και ότι η μία απονέμει σ' όλους τα ίδια δικαιώματα και η άλλη ό,τι πρέπει στον καθένα, δεν αγνοούσαν τη χρησιμώτερη, αλλ' εκείνην που έδινε τα ίδια δικαιώματα και στους ηθικούς ανθρώπους και στους πονηρούς, την απεδοκίμαζαν, γιατί την εθεωρούσαν άδικη,
22. ενώ εκείνην που παρείχε δικαιώματα ανάλογα με την αξία του καθενός και ετιμωρούσε πάλι αναλόγως των περιστάσεων, την προτιμούσαν και σύμφωνα μ' αυτήν ερρύθμιζαν τη διοίκηση της πολιτείας, και δεν εξέλεγαν τους άρχοντας απ' όλους τους πολίτας ανεξαιρέτως, αλλά για κάθε αξίωμα προέκριναν τον καλύτερο και τον ικανώτερο, γιατί ενόμιζαν ότι και οι άλλοι πολίται θα είναι όμοιοι μ' εκείνους που αναλαμβάνουν υπεύθυνα τη διοίκηση των πολιτικών πραγμάτων.
Πηγή: http://www.greek-language.gr

Ιδού το βιβλίο σε πιντιεφ: 03_3_Isokrates_Aeropagitikos.pdf σελίδα 337, σε άλλη απόδοση απο την παραπάνω.)

(Σημείωσεις όσον αφορά το γνωμικό: Λέγεται, χωρίς να μπόρεσα ποτέ να το διασταυρώσω προσωπικά, πως την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου, χωρίς να σημειώνεται η χρονιά - πάντως το 2008 στις 13 Δεκεμβρίου ήταν Σάββατο (χαχα) - δημοσιεύτηκε και από την εφημερίδα Αυγή. Δεν ξέρω αν ισχύει. Πάντως όσο και να αγαπώ την αντιπληροφόρηση, μισώ την παραπληροφόρηση, οπότε απλά σας δίνω ότι δεδομένα έχω στα χέρια μου και τα συμπεράσματα δικά σας.

Επίσης, στο "ορθόδοξο χριστιανικό blog" που έλεγα, άφησα ένα - επίτηδες - ανώνυμο μήνυμα στο σχόλιο ενός -υποθέτω- καλού χριστιανού. "Δεν διαφωνω αγαπητέ. Σίγουρα η δημοκρατία έχει χάσει το νόημα της. Άλλωστε η δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Πάντως άμα μπορείτε, καλό θα ήταν να με ενημερώσετε και εμένα πότε και που στο καλό το είπε αυτό ο Ισοκράτης. Δεν το έχω βρεί πουθενά. Το ψάχνω. Πραγματικά, θα ήταν τεράστια χαρά μου αν κάποιος με ενημέρωνε απο πού είναι αυτό το γνωμικό." Έλαγα και να ρώταγα τι σχέση έχει ο Ισοκράτης με την ορθοδοξία αλλα μιας και τα σχόλια του blog περνάνε απο τον έλεγχο του συντάκτη... καταλαβαίνετε. Οι χριστιανοί - όπως και όλα τα δόγματα - θα σου επιτρέψουν να μιλήσεις μόνο αν συμφωνείς μαζί τους. Λέτε να πάρω ποτέ απάντηση; )

Το συγγεκριμμένο γνωμικό επίσης θεωρείται πως μεταφέρθηκε απο τον Παναθηναικό του ιδίου: 



Νεοελληνική απόδοση:


Εγκατέστησαν δηλαδή το είδος εκείνο της δημοκρατίας, όχι αυτό που δεν έχει καθωρισμένη πολιτική, και που θεωρεί ότι η ακολασία είναι ελευθερία, και το δικαίωμα να κάνη ό,τι θέλει ο καθένας, ευτυχία, παρά το πολίτευμα εκείνο που αυτά τα πράγματα τα κατακρίνει, και όπου κυβερνούν οι άριστοι· τον τύπο αυτόν του πολιτεύματος που είναι χρησιμώτατος, οι πολλοί τον συγκαταλέγουν εις τα πολιτεύματα που έχουν βάσιν την περιουσία, όχι από αμάθεια, πως δεν το ξέρουν, παρά διότι ποτέ ως τώρα αυτοί δεν ενδιαφέρθηκαν για παρόμοια ζητήματα.
Πηγή: http://www.greek-language.gr

Πάντως νομίζω οτι μπορούμε να καταλήξουμε σε ένα ασφαλές συμπέρασμα όσον αφορά τον Ισοκράτη. Δεν είπε τίποτα σχετικά με την αναρχία, τουλάχιστον όχι στο συγκεκριμένο γνωμικό που επίσης δεν είπε ποτέ.



 

Για να την σπάσω σε κάποιους ονόματαδενλέμευπολήψειςδενθίγουμε παραθέτω και την original παράγραφο 50 του Πανηγυρικού, μιας και είχε παίξει μια τρολιά σχετικά με αυτήν:
"Τοσούτον δ' απολέλοιπεν η πόλις ημών περί το φρονείν και λέγειν τους άλλους ανθρώπους, ώσθ' οι ταύτης μαθηταί των άλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, και το των Ελλήνων όνομα πεποίηκεν μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας* καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας".

Μτφρ: "Σε τόσο μεγάλο βαθμό η πόλη μας έχει ξεπεράσει τους άλλους ανθρώπους στο πνεύμα και το λόγο, ώστε οι μαθητές αυτής έχουν γίνει δάσκαλοι των άλλων, και το όνομα των Ελλήνων έφτασε να δηλώνει όχι το γένος, αλλά τη διανόηση, τόσο που να καλούνται Έλληνες μάλλον αυτοί που μετέχουν στη δική μας παιδεία, παρά αυτοί που έχουν (απλώς) κοινή καταγωγή".
 
*"Έλληνας"(αιτ.) είναι το ορθό και όχι "Έλληνες" που εσφαλμένα αναγράφεται σε όλες τις ιστοσελίδες που είδα.
Είναι προφανές ότι ο Ισοκράτης μιλάει για την πόλη του, την Αθηναϊκή πολιτεία και όχι για το Ελληνικό έθνος. Θεωρώ επίσης σαφές ότι πρόθεσή του είναι να δείξει ότι αυτοί που δικαιούνται να χαρακτηρίζονται περισσότερο από κάθε άλλο Έλληνες είναι οι Αθηναίοι. Και ούτε λίγο ούτε πολύ, ταυτίζει την ελληνικότητα με την αθηναϊκή (αττική) παιδεία. Να το πω ακόμα πιο απλά: Οι έχοντες αττική παιδεία είναι οι κατεξοχήν Έλληνες για τον Ισοκράτη.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ κρατήστε το περιεχόμενο του σχόλιου σας σχετικό με το θέμα του άρθρου.