Κοινωνική παθολογία

Το παρακάτω κείμενο είναι μια διάλεξη, της οποίας την μετάφραση έχω επιιμεληθεί ο ίδιος.

Ονειρεύομαι μια επιστημονοκεντρική κυβέρνηση

Έως πότε οι επιστήμονες θα μένουν πολιτικά άπραγοι;

3 Ψευδαισθήσεις

Οι τρείς ψευδαισθήσεις του καπιταλισμού

Δευτέρα 30 Ιουλίου 2012

Περι νοικοκυραίων


Του Κώστα Δεσποινιάδη

«Καλώ τους Έλληνες νοικοκυραίους να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ για να διασφαλίσουν το μικροαστικό τους όνειρο»

Με αυτά ακριβώς τα λόγια προειδοποιούσε κυνικότατα ο Θ. Πάγκαλος τους υπηκόους του για τους κινδύνους που υπήρχαν αν έχανε το ΠΑΣΟΚ την εξουσία. Πριν μερικά χρόνια μια τέτοια δήλωση δεν θα τολμούσε να την κάνει ούτε ο πλέον συντηρητικός Έλληνας πολιτικός. Το γεγονός ότι σήμερα ο Πάγκαλος δηλώνει κάτι τέτοιο και κανείς δε θίγεται -ούτε καν σε αισθητικό επίπεδο- σημαίνει πάρα πολλά.

Το παράδοξο δεν είναι ότι ένας πρώην σταλινικός αποφασίζει να γίνει ο αυτόκλητος Ζορρό των Ελλήνων νοικοκυραίων. Η κατάντια τόσων και τόσων πρώην αριστερών και ακροαριστερών είναι τέτοια που αυτό είναι πταίσμα. Το παράδοξο είναι ότι αυτοί οι νοικοκυραίοι και η υπεράσπιση του μικροαστικού τους ονείρου είναι επί της ουσίας -είτε αυτό δηλώνεται ρητά είτε όχι- το μήλον της έριδας εν όψει της εκλογικής διαμάχης και όχι μόνο. Είναι το πολυπόθητο αγαθό που σύμπασα η ελληνική κοινωνία πασχίζει να διασφαλίσει. Πρόκειται για μια μετάλλαξη που είχε αρχίσει εδώ και δεκαετίες και σήμερα όχι μόνο έχει ολοκληρωθεί αλλά γίνεται προσπάθεια και για να αποενοχοποιηθεί πλήρως. Και αυτό είναι κάτι που μπορεί εύκολα να το διαπιστώσει ο καθένας σε πολλά επίπεδα.

Ο πάλαι ποτέ κατάπτυστος μπασκίνας είναι πλέον ένας καθώς πρέπει δημόσιος υπάλληλος και αυτοί που πριν λίγα χρόνια τον έβριζαν σήμερα τον θέλουν δίπλα τους. Οι καραβανάδες, άλλοτε περίγελος της κοινωνίας, σήμερα απολαμβάνουν την εκτίμηση του κόσμου που ξεχειλίζει από περηφάνια αν δει τα παιδιά του έστω και…επαγγελματίες οπλίτες. Το αίτημα για ασφάλεια είναι το υπ’ αριθμόν ένα αίτημα της ελληνικής κοινωνίας και ολόκληρου του δυτικού κόσμου. Το παμπάλαιο δίλημμα: ελευθερία ή ασφάλεια, οι νεοέλληνες δεν το αντιμετωπίζουν πλέον ούτε ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας όσον αφορά το πρώτο του σκέλος. Η επερχόμενη Ολυμπιάδα δίνει την καλύτερη αφορμή για την πραγματοποίηση αυτού του αιτήματος. Η εκσυγχρονισμένη αστυνομία με ολοσέλιδες καταχωρήσεις στις εφημερίδες μας προειδοποιεί: «η ασφάλεια των Ολυμπιακών αγώνων δεν είναι παιχνίδι. Η αστυνομία θα φροντίσει γι’ αυτήν όχι μόνο κατά τη διάρκεια των αγώνων αλλά και μετά».

Οι Έλληνες μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι μπροστά στις οθόνες των τηλεοράσεών τους. Η κοινωνία της μηδενικής ανοχής ήρθε και θα μείνει, γιατί μην ξεχνάμε ότι κάποιος πρέπει να προστατέψει τους νοικοκυραίους του Πάγκαλου όχι μόνο από την εγκληματικότητα αλλά και από την τρομοκρατία. Ο παλιός κομμουνιστής, που κυνηγούσε με τα κονσερβοκούτια τους εθνικόφρονες, πέθανε και τη θέση του πήρε ο τρομοκράτης, που κυνηγά τους πρωτοκοσμικούς υπηκόους, χωρίς κονσερβοκούτια αυτή τη φορά, αλλά με υπερσύγχρονα όπλα.

Βέβαια, κανείς δεν μας είπε αν οι τρομοκράτες φταίνε και για τους δεκάδες νεκρούς και τραυματίες των ολυμπιακών έργων. Αστεία πράγματα. Οι νεκροί αυτοί είναι ο κόκορας που σφάζεται στα θεμέλια της σύγχρονης Μεγάλης Ιδέας για να στεριώσει. Το ολυμπιακό πανηγυράκι της αρπαχτής και της γκλαμουριάς  είναι στημένο με αίμα. Και κάποιος πρέπει να θυμίσει, διάολε, στους Έλληνες πως σε ποσοστό 98% το ήθελαν αυτό το πανηγυράκι και επομένως και τα δικά τους χέρια είναι λερωμένα. Δεν μπορούν να σφυρίζουν αδιάφορα.

Τα δυσάρεστα όμως, δυστυχώς γι’ αυτούς, δεν σταματούν εδώ.

Με άλλη αφορμή, πάλι ο Θ. Πάγκαλος είχε δηλώσει πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει ισχυρό ακροδεξιό κόμμα, όπως συμβαίνει σε πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες, επειδή οι Έλληνες φασίστες βρίσκονται μέσα στη Νέα Δημοκρατία. Ευσεβείς πόθοι. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ισχυρό ακροδεξιό κόμμα γιατί οι Έλληνες φασίστες βρίσκονται σε όλο το πολιτικό φάσμα. Μην προσπαθήσετε να τους εντοπίσετε από τα ξυρισμένα κεφάλια και το μιλιτάντ ντύσιμο. Ο φασισμός δεν ξεκινάει από τις ακροδεξιές σέχτες. Τελειώνει εκεί. Ο φασισμός ξεκινάει από τους νοικοκυραίους του Πάγκαλου. Κοστούμια, γραβάτες, ταγιέρ και απλά τζιν αρκούν για να τον ντύσουν. Δεν χρειάζονται αισθητικοί εξτρεμισμοί. Ο φασισμός ξεκινάει από τις καθημερινές μικροσυμπεριφορές. Από τη μήτρα του μικροαστισμού που γεννά τέρατα, όπως το αίτημα για περισσότερη ασφάλεια, η ανακούφιση μπροστά στη θέα του αστυνομικού της γειτονιάς, το κλειδαμπάρωμα πίσω από πόρτες και σιδεριές, το «μην μας ενοχλείτε, μην χτυπάτε τα θυροτηλέφωνα», το «ο δράστης μιλούσε σπαστά ελληνικά», τον εθνικό τσαμπουκά, εκ του ασφαλούς, βέβαια, απέναντι στον κάθε κακομοίρη, τις βόλτες των βορειοελλαδιτών οικογενειαρχών στη βαλκανική γειτονιά για φτηνά ψώνια και φτηνές μπουρδελότσαρκες, μπας και ξεφύγουν από την μικροαστική τους πλήξη.

Οι μέχρι πρότινος καρπαζοεισπράκτορες κάτοικοι της πρώην Ψωροκώσταινας έγιναν ξαφνικά τ’ αφεντικά των Βαλκανίων. Το μικροαστικό τους όνειρο, καταπιεσμένο τόσα χρόνια, έχει πάρει τώρα σάρκα και οστά και δεν είναι διατεθειμένοι να το χάσουν με τίποτα. Λίγοι τριτοκοσμικοί στον πάτο του Αιγαίου, όπως συνέβη στο πρόσφατο ναυάγιο, δεν συγκινούν κανέναν. Οι υπήκοοι του πρώτου κόσμου δεν θέλουν να ξέρουν τίποτα για όλ’ αυτά. Χαζοχαρούμενα και αυτοκαταστροφικά θα συνεχίσουν να καταναλώνουν εμπορεύματα, φόβο, ψέματα και αυταπάτες. Σε αγαστή συνεργασία με τους πεφωτισμένους πολιτικούς ηγέτες τους θα φροντίσουν ώστε να διατηρήσουν το μικροαστικό τους όνειρο, επιβεβαιώνοντας καθημερινά τη φράση του Κλάες Άντερσεν: Να φοβάσαι όσους θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους ήσυχα και ειρηνικά. Είναι αδίστακτοι.

(Πρώτη δημοσίευση, περιοδικό Πανοπτικόν, τχ.6, Μάρτιος 2004
Περιέχεται στο βιβλίο Πόλεμος και ασφάλεια, εκδ. Πανοπτικόν, 2008)

Σάββατο 28 Ιουλίου 2012

Η παιδεία των ελεύθερων πολιτών

Το "παιδομάζωμα" στη σύγχρονη εκδοχή του ονομάζεται δημόσια εκπαίδευση...

Αν υπάρχει μία λύση για όλα τα προβλήματα (κοινωνικά, οικονομικά, πολιτισμικά, περιβαλλοντικά κ.α.) που αντιμετωπίζουμε ως ανθρωπότητα και έθνος, τότε αυτή είναι σίγουρα η παιδεία. Όχι όμως αυτή η παιδεία που όλοι γνωρίζουμε...

Αυτό που αποκαλούμε σήμερα δημόσια εκπαίδευση, από τα γενοφάσκια του, δεν ήταν τίποτε άλλο από έναν καλοφτιαγμένο μηχανισμό βιομηχανικής παραγωγής υπηκόων για τα μεγαλοαφεντικά του πλανήτη.

Η ουσιαστική παιδεία έχει ως αφετηρία την Πλατωνική ρήση "χρή τον ελεύθερον ελευθέρως μανθάνειν" (ο ελεύθερος πρέπει να μαθαίνει ελεύθερα) και έχει σκοπό την απελευθέρωση των απεριόριστων δυνατοτήτων του ανθρώπου.

Και αυτή η παιδεία υπάρχει σήμερα, στα "δημοκρατικά σχολεία", είναι όμως μόνο για ελάχιστα, πολύ προνομιούχα παιδιά. Τα βίντεο του εξαιρετικού LeftLibertarian (http://www.youtube.com/user/TheLeftLibertarian/videos) είναι πραγματικά συγκλονιστικά, γιατί μας δείχνουν αυτό που θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι, όχι μόνο τα σχολεία, αλλά ο κόσμος μας γενικότερα...


και το δευτερο μέρος:

Δευτέρα 16 Ιουλίου 2012

Δυο αγόρια που φιλήθηκαν τα ξημερώματα

Δεν τον γνώρισα στην αρχή. Μού μίλησε στην είσοδο του Φεστιβάλ με την εγκαρδιότητα του παλιού γνωστού. Όσο όμως και αν προσπάθησα, δεν μπόρεσα να θυμηθώ από πού γνωριζόμαστε, γιατί γνωριζόμαστε σίγουρα, αφού με φώναξε με τ’ όνομά μου. Τον χαιρέτισα λοιπόν κι εγώ με αυτό το ύφος της ευπροσήγορης ενοχικής αμηχανίας που συνήθως παίρνουμε όταν προσπαθούμε να κρύψουμε ότι δεν θυμόμαστε κάποιον που κατά τα φαινόμενα θα έπρεπε να γνωρίζουμε. Η αδυναμία της μνήμης σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθεί πράξη υποτίμησης κι έκφραση αλαζονείας.

Κι όπως συμβαίνει πάντοτε σε αυτές τις περιπτώσεις, ο τύπος κατάλαβε ότι δεν τον θυμόμουν, πράγμα που μ’ έριξε σε ακόμα μεγαλύτερη αμηχανία. «Δεν με θυμάσαι ρε μαλάκα; Ο … είμαι από το σχολείο.» Έβγαλα βέβαια το πομπώδες «α!» που συνοδεύει πάντοτε αυτές τις εξ αποκαλύψεως ενεργοποιήσεις της μνήμης, όμως το θεσμικά καθιερωμένο «α!» δεν συνοδεύτηκε από τα τεράστια χαμόγελα και τις διαχυτικές αγκαλιές , όπως αυτές ορίζονται από την αυστηρή εθιμοτυπία των συμπτωματικών reunion. Για να είμαι απολύτως ειλικρινής είχα μείνει με το στόμα ανοιχτό, παγωμένο στο τελείωμα του «α!» Τι διάολο ήθελε αυτός στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ;

Οι αναρχικοί της Ελλάδας σε κατηγορίες

Ο συγγραφέας αυτού του κειμένου λέει πως το κείμενο είναι του χαβαλέ, αλλα είμαι της γνώμης πως μέσω της σάτιρας μπορείς να πεις τις μεγαλύτερες αλήθειες. Πάμε λοιπόν.

Δευτέρα 9 Ιουλίου 2012

Η Πιο Συγκλονιστική Ομιλία Που Θα Ακούσετε Ποτέ

Ομιλία του Gary Yourofsky στις 07/08/2010 στο πανεπιστήμιο GA Tech. της Georg. Μια εξαιρετική ομιλία που καταρρίπτει όλους τους μύθους υπέρ της χρήσης ζωικών προϊόντων. Ο Gary θα γεμίσει το μυάλο σας με ενδιαφέρον στοιχεία, και θα σας βοηθήσει να κάνετε ηθικές επιλογές για μια υγιείς καρδιά και ψυχή. Το χαρισματικό του στυλ είναι μοναδικό - απαραίτητη θέαση για όσους νοιάζονται για τα ζώα ή επιθυμούν να κάνουν τον κόσμο έναν καλύτερο τόπο.

Και εδώ είναι το δεύτερο μέρος του βίντεο, με αγγλικούς υπότιτλους.

Τρίτη 3 Ιουλίου 2012

Ένα βαγόνι γεμάτο νεκρούς

Άνοιξα τα μάτια λίγο πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι. Αυτό συμβαίνει τις μέρες του άγχους. Πρώτη σκέψη της ημέρας ‘δεν έχω πληρώσει τη δεη’. Γαμώ τη δεή η επόμενη σκέψη. Το αντίδοτο του άγχους κοιμάται δίπλα μου. Ευτυχώς. Μέχρι να φτάσω στο μετρό η δεη έχει γίνει μια δουλειά που θα ταχτοποιήσω αύριο.

Μπαίνω στο μετρό. Αλλάζω γραμμή στο σύνταγμα και μπαίνω στο βαγόνι που με οδηγεί στον τελικό προορισμό. Μόλις που πρόλαβα να βρω τη γωνιά μου και να βγάλω το βιβλίο, μια σπαρακτική φωνή από δίπλα επαναλαμβάνει ‘Δε μπορώ να πάρω ανάσα’, ΄Χάνομαι’. Είναι μια γυναίκα γύρω στα 40 με τα ρούχα της δουλειάς. Έχει ιδρώσει, το βλέμμα της φανερώνει απελπισία, δε μπορεί να πάρει ανάσα. Παθαίνει έμφραγμα, κρίση πανικού, τι συμβαίνει; Οι διπλανοί της δεν την κοιτάνε καν. Την πλησιάζω. Δεν κουνιέται κανείς.

Μόνο εγώ την ακούω ρε; Τι γίνεται;

Στη διαδρομή μέχρι την επόμενη στάση, φωνάζει σπαρακτικά πως δεν έχει ανάσα. Κουνάει τα χέρια της για να κάνει αέρα στο πρόσωπο της. Σηκώνεται όρθια, το σώμα της έχει μια κλίση προς τα πάνω σαν να προσπαθεί να βγει πάνω από όλους μας για να αναπνεύσει.

Δε νιώθετε ρε σείς την απελπισία της;

Η οδηγός του μετρό έρχεται στο βαγόνι μας και με πολύ αυστηρό ύφος της λέει ‘ Σας παρακαλώ κυρία μου περάστε έξω’. Δε μπορώ να καταλάβω τι γίνεται, γιατί της μιλάει έτσι, τι έκανε λάθος; Τη βοηθάω να βγει έξω. Την ώρα που βγαίνει φωνάζει ‘είχε σταματήσει για χρόνια. Με έχει πιάσει κρίση πανικού. Χάνομαι’. Ζητάει απελπισμένα ένα μπουκάλι νερό. Το ξέρω ότι δεν έχω στην τσάντα αλλά κοιτάω. Δε ξέρω τι να κάνω. Ένα μπουκάλι νερό ρε σεις. Ο χρόνος έχει παγώσει στην αποβάθρα. Στην απόλυτη ησυχία μια γυναίκα φωνάζει την απελπισία της. Δε μπορεί να αναπνεύσει. Την ακούτε;

Γιατί κοιτάτε όλοι έτσι; Τι έχετε πάθει ρε; Τι σας συμβαίνει;

Ένας ζωντανός ανάμεσα τους της ρίχνει ένα μπουκάλι νερό στα μαλλιά, μια άλλη ζωντανή της δίνει οδηγίες για βαθιές ανάσες. Συνέρχεται. Ηρεμεί. Η ανάσα της κοπάζει, αλλάζει το βλέμμα της. Ζητάει συγνώμη.

Σας ζητάει συγνώμη ρε.

Πλησιάζει το βαγόνι, κάνει να ξαναμπεί. Δυο γυναίκες γύρω στα 60 δεν την αφήνουν. Απαγορεύεται να μπεις της λένε. Η κοπέλα που την είχε βοηθήσει νωρίτερα κι εγώ από λίγο πιο πίσω τους απαντάμε. Τι σημαίνει απαγορεύεται; Οι πόρτες κλείνουν, η γυναίκα μένει απέξω, το μετρό φεύγει.

Τι συμβαίνει; Υπάρχει κάποιος άνθρωπος εδώ μέσα ή έχετε πεθάνει όλοι ρε σεις;

Κλαίω. Δεν είναι μόνο η απελπισία της και τα σπαρακτικά της λόγια που με έχουν λυγίσει. Είναι που δεν υπάρχουν ζωντανοί. Τι έχουν πάθει; Δε μπορώ να συγκρατήσω με τίποτα τα δάκρυα μου. Τα σκουπίζω. Ό άντρας δίπλα μου με κοιτάει.

Τι με κοιτάς ρε; Κι αυτό σου φαίνεται περίεργο; Νιώθεις ρε;

Κι άλλος ένας ζωντανός, γύρω στα 60, κλαίει κι αυτός. Δεν προλαβαίνω να τα μαζέψω και πέφτουν κι άλλα. Κλαίμε εμείς για σας, τρέχουμε εμείς για σας. Για σας, τα ζόμπι με τις ωτοασπίδες που αγχώνεστε να φτάσετε στη δουλειά σας. Που κοιτάνε παγωμένοι, που μπροστά στην απελπισία του άλλου μάθατε μόνο να παγώνετε. Δε σκεφτήκατε σε καμία στιγμή άραγε πως θα μπορούσατε να είστε εσείς στη θέση της; Δε ξέρω πως τα καταφέρνετε.

Βγαίνω από το μετρό. Θέλω να μιλήσω σε έναν ζωντανό. Τα λέω. Κλαίω. Πρώτα μια περιγραφή, μετά η στεναχώρια και τα δε θέλω να ζω εδώ, κωλοέλληνες.

Εδώ, η ζωή δυσκολεύει. Νομίζεις πως θα την αντέξεις, από τη μία σκέφτεσαι πως εσύ πρέπει να συνεχίσεις να είσαι αυτός που θα βοηθήσεις τη γυναίκα που χάνεται και από την άλλη δεν αντέχεις άλλο να τους κοιτάς όλους αυτούς τους παγωμένους. Τους αδιάφορα παγωμένους.

Καθώς έμπαινα στο γραφείο, με έπιασα να φωνάζω σιωπηλά αυτά που δεν είπα στην 60άρα με το απαγορεύεται. Πόσα ‘εσείς μας φέρατε ως εδώ’ να επανέλαβα άραγε.

Την ξέρω την κρίση πανικού. Είναι μια σκέτη φρίκη. Ωμή απελπισία που σου κόβει την ανάσα. Αυτό που σε πεθαίνει όμως δεν είναι αυτό. Θάνατος είναι αυτά τα εκατοντάδες όρθια και καθιστά ζόμπι που παρακολουθούσαν. Τα σώματα τους έχουν παγώσει από το θάνατο. Η μόνη με ζεστό ακόμα χνώτο φώναζε ‘χάνομαι’ και 4-5 ζωντανοί της κρατούσαν το χέρι. Αυτοί, οι μόνοι ζεστοί.

Πηγή: http://mpananas.wordpress.com/